Duurzaamheid is geen bijzaak meer: Wat bedrijven communiceren en doen op dit vlak is inmiddels bepalend voor hun imago, merkbeleving en concurrentiepositie, op korte termijn en zeker op lange termijn. En het raakt alle senior stakeholders: Klanten, investeerders, strategische partners, eigen medewerkers en – niet te vergeten – het toptalent dat bedrijven willen aantrekken en behouden. Al deze stakeholders vragen om transparantie over de ESG visie, het beleid en de prestaties van organisaties. 

Uitdaging

De meeste bedrijven gebruikten de verplichte CSRD rapportage als het instrument om deze transparantie te bieden: het was helder dat er gerapporteerd moest worden en ook hoe.  Maar door de Omnibus wetgeving van begin 2025 viel die verplichting om te rapporteren plots weg voor veel partijen. En daardoor werden partijen gedwongen keuzes te maken: Verder gaan met ESG? En zo ja, hoe hierover te communiceren of rapporteren?

Wij constateren dat de eerste vraag door vrijwel alle organisaties bevestigend wordt beantwoord: Ja, ESG moet een onderdeel zijn van onze bedrijfsstrategie. Maar de vraag wat de juiste manier is om hierover te communiceren / rapporteren is moeilijker te beantwoorden. Hieronder geven wij een overzicht van de meest gekozen standaarden en we evalueren de voor -en nadelen van elk:

De verschillende smaken van duurzaamheidsrapportage

Het voelt misschien als een oerwoud aan logo’s en afkortingen. Maar als je het simpel maakt, kun je de verschillende standaarden groeperen op basis van hun doel.

Toelichting: kies het juiste type gereedschap

Niet elke standaard is hetzelfde. Je kunt ze grofweg in drie categorieën verdelen:

1. Brede Rapportagekaders (bijvoorbeeld CSRD, VSME, GRI)
   Dit zijn de meest complete frameworks. Ze helpen je om een breed beeld te geven van je impact, risico’s en beleid op alle ESG-thema’s. De CSRD is de nieuwe, voor sommige bedrijven verplichte EU-norm. De VSME is de vrijwillige, afgeslankte variant daarvan. GRI is de wereldwijde, modulaire standaard die jaren de inofficiële rapportage best practice was en aan de basis licht van bijvoorbeeld de CSRD.
2. Certificeringen & Ketenbeoordelingen (bijvoorbeeld B Corp, EcoVadis, CO2 Prestatieladder)
   Deze frameworks zijn vaak meer naar buiten gericht en resulteren in een score of een keurmerk. B Corp is een internationaal holistisch keurmerk voor missiegedreven bedrijven. EcoVadis is een internationaal keurmerk dat je prestaties spiegelt aan de vraag van je klant. De CO2 Prestatieladder, gebruikt in Nederland, is een heel specifiek instrument dat je beloont voor CO2-management, wat cruciaal kan zijn in aanbestedingen.
3. Certificeringen & Ketenbeoordelingen (bijvoorbeeld B Corp, EcoVadis, CO2 Prestatieladder)
   Deze frameworks zijn vaak meer naar buiten gericht en resulteren in een score of een keurmerk. B Corp is een internationaal holistisch keurmerk voor missiegedreven bedrijven. EcoVadis is een internationaal keurmerk dat je prestaties spiegelt aan de vraag van je klant. De CO2 Prestatieladder, gebruikt in Nederland, is een heel specifiek instrument dat je beloont voor CO2-management, wat cruciaal kan zijn in aanbestedingen.

Onze ervaring

Er is niet 1 beste keus: de context van jouw onderneming bepaalt welke aanpak het meest geschikt is.

• CSRD: De meest grondige route

De Corporate Sustainability Reporting Directive is en blijft de meest uitgebreide standaard. Deze dwingt je om diep in je organisatie en keten te kijken naar impact, risico's en kansen op het gebied van milieu, mens en bestuur (ESG) en daar beleid op te formuleren.
→ Onze ervaring: CSRD is extreem grondig. Was je al begonnen met de voorbereidingen? Dan is dat allesbehalve verloren tijd. Je hebt nu een scherp beeld van de belangrijke aandachtspunten binnen je bedrijf. Dit kun je perfect gebruiken als basis om je verder op te focussen, zelfs als je voor een andere, lichtere standaard kiest.

• VSME: De pragmatische start

De Voluntary standard for non-listed micro-, small- and medium-sized undertakings (VSME) is ontworpen als het laagdrempelige, vrijwillige broertje van de CSRD. Het is bedoeld om het MKB te helpen rapporteren op een manier die aansluit bij de CSRD, zonder de volledige administratieve last.
→ Onze ervaring: De VSME is niet alleen voor het midden en kleinbedrijf interessant, maar voor ieder bedrijf dat wil rapporteren zonder er een heel team voor vrij te hoeven maken. Deze standaard vraagt om gedetailleerde data, maar die is doorgaans al aanwezig in de organisatie. Het vergt het opzetten van een paar dataverzamelingslijntjes en legt zo een prachtige basis. De VSME blijft wat meer aan de oppervlakte, maar het is een ijzersterke, pragmatische start.

• B Corp: Voor de missiegedreven organisatie

B Corp is geen rapportagestandaard, maar een certificering. Het is een keurmerk voor bedrijven die sociale en ecologische impact als kerndoel zien, naast winst. Het kijkt naar je hele bedrijfsvoering, van je omgang met medewerkers tot je impact op het milieu.
→ Onze ervaring: Een B Corp-certificering is een zeer grondig traject. Het brengt enorm veel waarde en trots, maar het is cruciaal om het momentum vast te houden. Zonder duidelijke trekker kan het een slepend en langdurig proces worden.

• EcoVadis: De sleutel tot de toeleveringsketen

EcoVadis is een platform dat de duurzaamheidsprestaties van bedrijven beoordeelt, vaak op verzoek van een grote klant. Een goede score kan essentieel zijn om een belangrijke leverancier te blijven of te worden.
→ Onze ervaring: EcoVadis is een mooie standaard die door veel grote bedrijven wordt omarmd, wat het een uitstekend vergelijkingsmiddel maakt. We zien het echter zelden als dé centrale keuze. Net als B Corp is het eerder een krachtige aanvulling op je duurzaamheidsstrategie, gedreven door een specifieke marktvraag.

Wat doen onze klanten? Enkele use cases uit de praktijk:

•  Casus: "We moeten in aanbestedingen aantonen dat we onze CO2-uitstoot managen"
  Oplossing: De CO2 Prestatieladder is een goede optie. Deze is geschikt voor bedrijven in de bouw, infrastructuur of transport die frequent deelnemen aan tenders waar CO2-reductie een gunningscriterium is.
• Casus: "We willen efficiënt voldoen aan de vragen van klanten en financiers, zonder de volledige complexiteit."
  Oplossing: De VSME is waarschijnlijk de meest logische en praktische eerste stap. Ideaal voor de ambitieuze MKB'er in elke sector die een solide basis wil leggen.
• Casus: "Mijn klant vraagt een eenvoudige manier om te bepalen of mijn bedrijf duurzaam opereert"
  Oplossing: Investeren in een EcoVadis ‘badges’ (Verschillende versies, afhankelijk van je prestatie: platinum, goud, zilver of brons) is een populaire optie, bijvoorbeeld voor toeleveranciers in de automotive, chemie of retail sector.
•  Casus: "We willen ons onderscheiden in de markt en talent aantrekken met een sterke, bewijsbare missie."
  Oplossing: Overweeg een B Corp certificering: Populair bij consumentgerichte merken die hun missie direct aan de klant willen communiceren, maar zorg voor een toegewijd team om de vaart erin te houden.
•  Casus: "We hebben de ambitie om koploper te zijn en onze organisatie volledig voor te bereiden op de toekomst."
  Oplossing: Gebruik dan het voorwerk dat je hebt gedaan en blijf je richten op de CSRD-standaarden. Dit past bij grote marktspelers of bedrijven in complexe internationale ketens die leiderschap willen tonen.

Conclusie: Van verplichting naar een strategische kans

De druk van de CSRD mag dan voor nu zijn afgenomen, maar het strategische belang van ESG beleid en de vraag naar transparantie is er niet minder om geworden. De verandering in de wetgeving geeft je de ademruimte om niet vanuit verplichting, maar vanuit je eigen bedrijfsstrategie te handelen.

Vind je het lastig om te bepalen welke route het beste bij jouw organisatie past? Je bent niet de enige. Precies om die reden hebben wij een masterclass ontwikkeld. In één dag helpen we je de knoop door te hakken en een pragmatisch actieplan op te stellen dat werkt voor jou.

Voel je vrij om contact op te nemen en te ontdekken hoe we je kunnen helpen navigeren.

Wouter van Twillert

Business Unit Lead Society & Environment