Het Waardecreatiemodel: Inzicht in hoe jouw organisatie waarde creëert

Van organisaties wordt steeds meer verwacht dat zij transparant zijn over hoe zij waarde creëren voor al hun stakeholders, binnen en buiten de eigen organisatie. Een waardecreatiemodel is hiervoor een krachtig instrument. Maar wat is dit model precies, waarom hebben zoveel toonaangevende organisaties zoals Jumbo, NS, KPN, Vopak en PostNL er een, en wat kan het voor jouw organisatie betekenen?

Wat is een waardecreatiemodel?

Een waardecreatiemodel is een mooi vormgegeven schema dat in één oogopslag inzicht biedt in hoe een organisatie waarde creëert voor haar stakeholders. Het concept is nauw verbonden met 'shared value', een term die door Porter en Kramer (2011) is geïntroduceerd. Het gaat om beleid en bedrijfspraktijken die zowel het concurrentievermogen van een organisatie versterken als de economische en sociale omstandigheden verbeteren in de gemeenschappen waarin zij actief is.

Hoewel elk bedrijf er zijn eigen draai aan geeft bestaat elk model uit ten minste deze drie componenten:

• Input: Welke middelen en kapitaalsoorten gebruikt de organisatie? Denk aan financieel, intellectueel, menselijk, sociaal en natuurlijk kapitaal.
• Throughput & Output: Hoe zet de organisatie deze middelen in om producten en diensten te leveren? Welke activiteiten worden er uitgevoerd en wat is het resultaat?
• Outcome: Welke waarde voegen deze activiteiten toe (of onttrekken) voor de verschillende stakeholders? Dit betreft niet alleen financiële waarde, maar ook sociale, ecologische en intellectuele waarde.

Benieuwd geworden naar hoe zo’n waardecreatiemodel eruit kan zien? Kijk bijvoorbeeld eens naar het model van Zeeman:

De voordelen van een waardecreatiemodel

Strategisch inzicht

Een waardecreatiemodel dwingt een organisatie na te denken over haar bestaansrecht en toegevoegde waarde. Door systematisch te analyseren hoe verschillende inputs worden omgezet in uitkomsten die voor stakeholders van belang zijn, ontstaat een integraal beeld van de organisatie en haar impact.

Transparante communicatie

In tijden waarin stakeholders steeds meer verwachten dat organisaties transparant zijn over hun bijdrage aan maatschappelijke uitdagingen, biedt een waardecreatiemodel een helder communicatiemiddel. Het stelt organisaties in staat om op een toegankelijke manier te laten zien hoe zij waarde creëren voor alle stakeholders..

Geïntegreerde besluitvorming

Door financiële en niet-financiële aspecten in samenhang te beschouwen, ondersteunt een waardecreatiemodel een meer integrale besluitvorming. Het helpt organisaties afwegingen te maken tussen verschillende vormen van waardecreatie en -vernietiging.

De voordelen van het proces

Niet alleen het model zelf, maar ook het creëren ervan (mits goed aangepakt) kan heel waardevol zijn:

• Interdisciplinaire samenwerking: Het opstellen van een waardecreatiemodel vereist input van verschillende afdelingen binnen een organisatie. Deze samenwerking doorbreekt silo's en bevordert een gemeenschappelijk begrip van de organisatiestrategie en -doelen.
• Kritische reflectie: Het proces dwingt tot kritische reflectie op wat echt belangrijk is voor de organisatie en haar stakeholders. Het helpt om onderscheid te maken tussen kernactiviteiten en bijzaken, en om de echte waardedrijvers te identificeren.
• Toekomstgerichtheid: Door systematisch na te denken over de inputs, activiteiten en outcomes, kunnen organisaties anticiperen op veranderingen en hun strategie tijdig aanpassen.

Samengevat: een krachtig instrument

Als het waardecreatiemodel eenmaal is ontwikkeld, biedt het verschillende voordelen:

• Strategische kompas: Het model fungeert als een strategisch kompas dat helpt bij het maken van keuzes en het stellen van prioriteiten. Het maakt duidelijk welke activiteiten bijdragen aan de gewenste outcomes en welke niet.
• Stakeholderdialoog: Het waardecreatiemodel nodigt uit tot gesprek over de waarde die de organisatie creëert en hoe deze verder kan worden vergroot.
• Monitoringsinstrument: Door regelmatig te evalueren in hoeverre de beoogde outcomes worden gerealiseerd, biedt het model een kader voor monitoring en bijsturing.

Kortom, het waardecreatiemodel is geen statisch plaatje, maar een dynamisch instrument dat uw organisatie helpt om vandaag de juiste keuzes te maken voor een duurzame toekomst. Is jouw organisatie klaar om haar toegevoegde waarde helder in beeld te brengen en te versterken? Neem de eerste stap en stuur ons een mail, of ga direct de diepte in tijdens onze webinar op 22 mei. Wij helpen je graag op weg naar een transparante en waardevolle toekomst!

Deze blog is gebaseerd op inzichten uit het Integrated Reporting Framework van de International Integrated Reporting Council (IIRC), het werk van Porter en Kramer over gedeelde waarde, en onze eigen ervaring met het begeleiden van organisaties bij het ontwikkelen van hun waardecreatiemodel.