Het nadenken over positieve impact voor duurzaamheid is niet nieuw. Al tientallen jaren groeit de aandacht voor Environmental, Social, and Governance (ESG) wereldwijd. ESG factoren werden van oudsher door investeerders gebruikt om beter inzicht te krijgen in de financiële winstgevendheid – financiële materialiteit – van ondernemingen. ESG factoren zouden namelijk invloed kunnen hebben op de prestaties van ondernemingen. ESG data-providers en mentrices, zijn erop gericht in kaart te brengen hoe goed ondernemingen scoren op het gebied van duurzaamheid, waar investeringsrisico’s liggen en welke risico’s beheerst moeten worden. Deze benadering heeft zeker voordelen, zoals het kunnen vergelijken van de prestaties tussen bedrijven en om op basis daarvan geïnformeerde beslissingen te nemen welke bedrijven kapitaal te verstrekken voor (toekomstige) investeringen. De focus van ESG ligt in die zin meer op risicobeheersing van de impact van ESG factoren op de financiële materialiteit van de onderneming dan op het creëren van positieve impact waar de SDG wél de focus op legt. ESG wordt daarom ook wel beschouwd als een risk framework (“do no harm”) en de SDG’s als impact framework (“do good”). Is er een verbinding te maken tussen ESG en SDG’s?
Dubbele materialiteit belooft een completer beeld te geven van de mate van duurzaamheid van een onderneming en de externe impact van haar ondernemingsactiviteiten (J. Delgado-Ceballos et.al, 2023). Met de CSRD is ervoor gekozen om de financiële materialiteit (outside-in impact) en de stakeholder materialiteit (inside-out impact) te vereniging in een dubbele materialiteitanalyse als startpunt van duurzaamheidsrapportage. Wanneer ondernemingen ESG-gegevens aan investeerders verstrekken op basis van materialiteit, richten zij zich op ESG-factoren (risico’s en kansen) die de onderneming financieel kunnen beïnvloeden. Wanneer ondernemingen aan stakeholders (bijvoorbeeld overheden, werknemers, klanten, NGO’s en gemeenschappen) informatie verstrekken over hun externe impact op de maatschappij en het milieu, reageren zij op de behoefte aan stakeholdermaterialiteit.
Ontwikkelingen laten zien dat hoewel stakeholdermaterialiteit vooral gericht is op stakeholders, investeerders deze informatie ook gebruiken bij hun investeringsbeslissingen. De twee dimensies van materialiteit beïnvloeden elkaar. Een voorbeeld: een onderneming die giftige stoffen emitteert of loost in het milieu, hoeft niet noodzakelijkerwijs gestraft te worden op basis van financiële materialiteit als in een land waarin de onderneming actief is geen regelgeving bestaat die deze emissies verbiedt. De gedachte is dat naarmate markten, overheden en andere stakeholders duurzaamheidseisen stellen aan ondernemingen, de positieve en negatieve impact van een onderneming op het milieu en de maatschappij zich ook steeds meer vertalen naar financiële significante kansen en risico’s. Ondanks de potentie van dubbele materialiteit vraagt de weg naar positieve impact om meer (Garst et al. 2002).
De sleutel ligt in je perspectief op materialiteit en de methode die je kiest om materiële onderwerpen te identificeren en te onderzoeken. Je perspectief op materialiteit heeft een sterk vormend karakter op welke stakeholders voor jou relevant zijn, welke onderwerpen als materieel worden geïdentificeerd, en de mate van materialiteit die je toekent aan deze onderwerpen. Of je een corporate self perspectief of een maatschappelijke impactperspectief hanteert is dus van wezenlijke invloed. Laten we eerlijk zijn dat dit proces sterk subjectief is ingeven en onderhevig aan biases waardoor korte termijn voordelen vaak de boventoon voeren.
Hoe je toch deze bias kunt tegengaan en de stap kunt maken naar positieve maatschappelijke impact? Elke onderneming zal spanningen ervaren tussen een corporate self business case en een maatschappelijke impact business case. Dit leidt tot “tension topics”. Vermijd de valkuil om ondanks het inzicht in tension topics, deze te vermijden en de focus te richten op valse “win-win” scenario’s.
Onze missie, a fast track to better, is om met organisaties zoals de jouwe, grote stappen te maken in de transitie naar een duurzame samenleving. Wij werken graag met organisaties die de mogelijkheid en wil hebben om lange termijn doelstellingen te bereiken. Wil je meer weten? Neem dan contact met mij op.